معرفی وبلاگ های نماز

معرفی وبلاگهای نمازی

وبلاگ ستون دین بیان معارف نماز	پایگاه فرهنگی ومذهبی نماز بامحوریت آداب واحکام نماز.....	وبلاگ نماز کلید بهشت است بامحوریت بیان معارف نماز
وبلاگ سرشار از نیاز بامحوریت ترویج معارف نماز	وبلاگ بانک نماز ترویج فرهنگ نماز	وبلاگ ایستگاه نماز بامحوریت احکام ،اسرار نماز....
وبلاگ نقش نماز بامحوریت احکام نماز	پایگاه اینترنتی نماز بامحوریت احکام و اسرار نماز....	وبلاگ پرواز در ملکوت بامحوریت بیان معارف نماز
وبلاگ سبحان بامحوریت ترویج نماز	وبلاگ احکام نماز بامحوریت احکام نماز	وبلاگ سجاده نماز بامحوریت نماز شب و نماز جماعت
وبلاگ احکام نماز جهت ترویج احکام نماز	وبلاگ معراج بامحوریت نماز فعالیت دارد	وبلاگ نماز جهت بیان احکام ، تفسیر، آثار نماز...
وبلاگ اسرار پرشکی ورزشی نماز بامحوریت بیان اسرار پرشکی ورزشی نماز	وبلاگ رایحه عشق جهت بیان آثار ، اسرار ، احکام نماز...	وبلاگ صلاة مقالات ، روایات ، اسرار ...
وبلاگ اقامه صلاة جهت بیان احکام ، آثار ، آداب نماز...	وبلاگ خلوتگاه عشق مقالات ، اشعار ، داستان ، کلیپ...	وبلاگ کوفه آموزش ، احکام ، داستان ، تصاویر...
وبلاگ لحظه ناب کودک ونماز، آثار ، احکام ، پرسش و پاسخ...	وبلاگ پایگاه تخصصی نماز عکس وفیلم، آثار،اسرار،جملات کوتاه	وبلاگ نماز احادیث ، اسرار ، آثار،تصاویر، اخبار...
وبلاگ نماز عاشورا احکام ،آثار ،آداب، اسرار ،کتابخانه ،حکایات...	وبلاگ نماز خوان داستان ،پرسش وپاسخ ،احکام ، حکایات ،شعر...	پایگاه نماز نت آموزش ،آثار ، جوانان ونماز، اسرار، کودکان ونماز...
وبلاگ پر پرواز آموزش ، کودک ومذهب، مستحبات ...	وبلاگ نماز احکام ، آثار ، آداب نماز، مطالب کوتاه...	وبلاگ راه خدا  احکام ، انواع نماز، متفرقه ، تعقیبات...
وبلاگ راز ونیاز آموزش ، حدیث، داستان ،خاطرات، مقالات...	وبلاگ ستون دین آموزش ، احادیث ، شعر ، انواع نماز...	وبلاگ نردبان عروج احکام ، آموزش ، ...
وبلاگ به سوی نماز احادیث, آموزش, داستان, سؤالات,کتابخانه ...	وبلاگ نور نماز آموزش , فلسفه , احکام , اسرار , پرسش و پاسخ...	وبلاگ نماز اسرار نماز, نماز در ادیان, آثار , احکام نماز ...
وبلاگ پایگاه جامع نماز احکام , آداب , آثار , اهمیت, تعقیبات, پرسش و پاسخ	وبلاگ شکوه نیایش نمازهای مستحبی, آشنائی با مساجد, دانستنی های نماز...	وبلاگ تسبیح گوی فلسفه , کتب, نرم افزار, آموزش, عکس, انواع نمازم...
پایگاه داده اشعار نماز بامحوریت شعر نماز	وبلاگ نماز تابلوی نیاز بامحویت نماز ...	وبلاگ حی علی الصلاة پیرامون نماز ...
وبلاگ نماز معراج عارفان  شعر , نماز آیات,‌امتحان ...	وبلاگ نماز - اظهار بندگی بامحوریت نماز ...	وبلاگ قبله ی عشق پیرامون نماز ...
وبلاگ جذب نماز اهمیت نماز,‌جایگاه نماز, نماز شب,‌آثار ترک نماز...	وبلاگ از محراب تا معراج احکام ,‌اسرار , آثار ,‌داستان نماز ...	وبلاگ نماز اوج بندگی  احکام ,‌احادیث ,‌خاطرات,‌داستان نماز ...
وبلاگ تخصصی نماز تفسیر , ادیان ونماز ,‌احادیث وروایات ,‌استفتائات نماز...	وبلاگ اندیشه زرین نماز بامحوریت نماز ...	وبلاگ نردبان سعادت داستان ,‌حکایات , احکام ,‌آثار ,‌ اسرار نماز ...
وبلاگ حی علی الصلاة فلسفه ,‌برکات نماز,‌اسرار ,‌آیات وروایات ...	وبلاگ برکت نماز اعمال ,‌احکام ,‌ اهمیت ,‌ آداب نماز ...	وبلاگ در خلوتگه حق بامحوریت نماز ...
وبلاگ آداب نماز خواندن بامحوریت آداب نماز	وبلاگ صراط عاشقی مسجد,‌اشعار ,‌داستان,‌لطیفه,‌احکام نماز ...	وبلاگ نماز شد با محوریت نماز ...
وبلاگ نماز  بامحوریت نماز ...	وبلاگ اوج نیایش بامحوریت نماز	وبلاگ نماز عشق داستان ,‌احکام ,‌آشنائی,‌شعر ,‌نماز آیات ...
وبلاگ نماز جانان خاطرات ,‌احکام ,‌اهمیت,‌تفسیر نماز ...	وبلاگ اعجازهای پزشکی نماز  تأثیر نماز بر بیماریهای جسمی, روحی وروانی...	وبلاگ نماز از آینه تصویر مسجد ,‌آموزش ,‌تیمم, نماز شب,‌اذان ...
وبلاگ نان دل احکام , احادیث,‌کتابخانه,‌لطیفه ,‌گالری تصاویر ...	وبلاگ معراج حضور مقالات ,‌اشعار ,‌تصاویر ,‌احکام ...

برگرفته شده از istadeim.blog.ir

نمازهائی که باید بترتیب خوانده شود

مسأله 755 

انسان باید نماز عصر را بعد از نماز ظهر و نماز عشا را بعد از نماز مغرب بخواند و اگر عمدا نماز عصر را پیش از نماز ظهر و نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند باطل است .
مسأله 756
اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده است ، نمیتواند نیت را به نماز عصر برگرداند بلکه باید نماز را بشکند و نماز عصر را بخواند و همینطور است در نماز مغرب و عشا .
مسأله 757
اگر در بین نماز عصر یقین کند که نماز ظهر را نخوانده است و نیت را به نماز ظهر برگرداند و داخل رکن شود و بعد یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده بوده ، نمازش باطل است وباید نماز عصر را بخواند ، ولی اگر پیش از داخل شدن در رکن یادش بیاید باید نیت را به نماز عصر برگرداند و آنچه به نیت ظهر خوانده دوباره به نیت عصر بخواند و نمازش صحیح است .
مسأله 758
اگر در بین نماز عصر شک کند که نماز ظهر را خوانده یا نه ، باید نیت را به نماز ظهر برگرداند . ولی اگر وقت بقدری کم است که بعد از تمام شدن نماز ، مغرب میشود باید به نیت نماز عصر ، نماز را تمام کند و نماز ظهرش قضا ندارد.
مسأله 759
اگر در نماز عشا ، پیش از رکوع رکعت چهارم شک کند که نماز مغرب را خوانده یا نه ، چنانچه وقت به قدری کم است که بعد از تمام شدن نماز ، نصف شب میشود ، باید به نیت عشا نماز را تمام کند ، واگر بیشتر وقت دارد ، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را سه رکعتی تمام کند ، بعد نماز عشا را بخواند .
مسأله 760
اگر در نماز عشا بعد از رسیدن به رکوع رکعت چهارم شک کند که نماز مغرب را خوانده یا نه ، باید نماز را تمام کند ، بعد نماز مغرب را بخواند ، ولی اگر این شک در وقت مخصوص به نماز عشا باشد خواندن نماز مغرب لازم نیست .
مسأله 761
اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطا دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید ، نمازی را که باید پیش از آن بخواند نخوانده است ، نمیتواند نیت را به آن نماز برگرداند ، مثلا موقعی که نماز عصر را احتیاطا میخواند ، اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است ، نمیتواند نیت را به نماز ظهر برگرداند .
مسأله 762
برگرداندن نیت از نماز قضا به نماز ادا و از نماز مستحب به نماز واجب جایز نیست .
مسأله 763
اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد ، انسان میتواند در بین نماز نیت را به نماز قضا برگرداند ، ولی باید برگرداندن نیت ، به نماز قضا ممکن باشد ، مثلا اگر مشغول نماز ظهر است ، در صورتی میتواند نیت را به قضای صبح برگرداند که داخل رکعت سوم نشده باشد

سبک شمردن نماز

در اسلام از یک سو به اقامه نماز و محافظت و مداومت بر آن تأکید بسیار زیادی شده است; از سویی دیگر سبک شمردن نماز و تأخیرش از وقت فضیلت آن(اول وقت) به شدّت مورد مذمّت و نکوهش شارع مقدّش قرار گرفته است که این مهم را به خوبی می توان از آیات و روایات متعددی دریافت. به طور مثال قرآن در سوره «مریم» از گروهی که مکتب انسان ساز انبیاء جدا شدند و پیروانی نا خلف از آب در آمدند سخن می گوید و قسمتی از اعمال زشت آنها را برشمرد و می گوید: «بعد از آنها فرزندان ناشایسته ای روی کار آمدند که نماز را ضایع کردند و از شهوات پیروی نمودند که به زودی مجازات گمراهی خود را خواهند دید» در ای که منظور «اضاعة نماز» در انجا ترک نماز است و یا تأخیر نماز و یا انجام دادن اعمالی که نماز را در جامعه ضایع کند؟… مفسران احتمالهای مختلفی داده اند. چنانکه در ذیل آیة مذکور در تفسیر قرطبی آمده است:«این آیه صراحت دارد در این که اضاعة نماز از گناهان کبیره ای است که عقوبتش حتمی می باشد. بنابراین کسی که محافظت بر کمال وضو و رکوع و سجود نکند محافظت بر نماز نکرده و کسی که محافظت بر نماز نکند آن را ضایع کرده است و کسی که نماز را ضایع کند پس او بر غیر نماز ضایع کننده تر است.»در این باره امام صادق(ع) می فرمایند: «بنده زمانی که به وقت خودش نماز بخواند و محافظت بر آن نماید این نماز به صورت نور تابانی جلوه گر شده، می گوید مرا حفظ نمودی خداوند تو را حفظ کند. و اگر نمازش را در وقت خودش نخواند (البته بدون عذر و علت) و محافظت بر آن ننماید نمازش به صورت یک چهرة تاریک در آمده می گوید خدا ترا ضایع نمود همچنی زداده از امام باقر(ع) نقل می کند که آن حضرت فرمودند:«نمازت را سبک نشمار زیرا پیامبر(ص) هنگام رحلتشان فرمودند:از امّت من به حساب نمی آید کسی که نمازش را سبک بشمارد»در اینجا پیامبر اکرم (ص) سبک شمارنده نماز را جز امّت خود به حساب نمی آورند. از این بالاتر رسول اکرم(ص) در جایی دیگر می فرمایند:«نمازتان را ضایع نکنید پس اگر کسی نماز خویش را ضایع کند با قارون و هامان محشور می گردد و حق است بر خداوند که او را با منافقین وارد جهنم نماید پس وای بر کسی که محافظت بر نمازش نکند»در قیامت امید و آرزوی همه ما شفاعت پیامبر(ص) و خاندان گرامیش(ع) می باشد بنابراین نباید به نمازمان با دید بی توجهی و بی اهمّیتی برخورد نماییم چرا که در این صورت از این نعمت بزرگ «شفاعت»محروم می شویم. و شاهد صادقی که بر این مدّعا می توانیم اقامه کنیم،توصیه و سفارشی است که امام جعفر صادق(ع) در آخرین لحظات عمر شریفشان خطاب به خویشان و نزدیکانشان فرمودند:«هرگز به شفاعت ما نمی رسد کسی که نمازش را سبک بشمارد.ونیز در مورد استخفاف به نماز ز راه می گوید از امام باقر(ع) شنیدم که فرمودند:«پیامبر در مسجد بودند ، مردی وارد شد. پس مرد نماز خواند اما آن گونه شایسته بود رکوع و سجودش را به جا نمی آورد(سریع نماز خواند). رسول خدا(ص) فرمودند مانند کلاغ منقار به زمین می زند اگر بمیرد در حالیکه اینگونه به نمازش بی اهمیّت است)بر دین غیر محمّد(ص)مرده است.»و در لسان روایات، کسی که از ارکان و واجبات و قیام و قعود و رکوع و سجود نمازش بدزدد،دزدترین دزدها معرفی شده است چنانکه حضرت علی (ع) می فرمایند:«دزدترین دزدها کسی است که از نمازش بدزدد یعنی واجباتش را به پایان نرساند»هر چند در این باره روایات زیادی از ائمه معصومین نقل شده است امّا به همین چند روایت اکتفاء نموده و مبحث را با روایتی از حضرت زهرا(س) خاتمه می دهیم که در آن حضرتش از پدر بزرگوارشان رسول اکرم (ص) می پرسند:مکافات مردان و زنانی که به نماز بی اعتنا بوده و آن را سبک شمارد و بی اعتنایی نماید به پانزده خصلت (مکافات در دنیا و آخرت)مبتلا گردد.شش مکافات و بلای آن در دنیا گریبانگیرش می شود، سه بلا هنگام مردن، و سه بلا در قبرش، و سه عقوبت در هنگامی که از قبر در هنگامی که از قبر خارج می گردد. اما شش آفتی که در دنیا به آن مبتلا می گردد این است که: 1ـ خداوند برکت را از عمرش بر می دارد.2ـ خداوند برکت را از روزیش برمی دارد3ـ خداوند نورانیّت سیمای صالحین را از صورتش می گیرد.4ـ هر عمل شایسته ای که انجام دهد پاداشی ندارد.5ـدعایش به آسمان بالا نمی رود.(مستجاب نمی شود)6ـاز دهای خیر مؤمنان و شایستگان بهره خیری نخواهد بود و امّا سه مکافاتی که در دم مرگ دامنگیرش می شود عبارتند از:1ـ با ذلّت و خواری می میرد. 2ـ با حالت گرسنگی می میرد3ـ با حالت تشنگی می میرد که اگر تمام آب های جهان را به کامش بریزند عطش او برطرف نمی شود. و امّا سه بلایی که در داخل قبر گرفتارش می شود عبارتند از:1ـ خداوند فرشته ای را در قبر بر او می گمارد که او شکنجه اش کند.2ـ با فشار قبر گرفتار می شود3ـ قبرش تاریک و ظلمانی می شود و اما سه بلایی که در قیامت به آنها گرفتار می شود این است که: 1ـ خداوند فرشته ای را براو می گمارد که او را به صورت بر روی زمین می کشد، در حالی که همة مردم او را می بینند.2ـ از او به سختی حسابرسی می کنند3ـ خداوند به او نظر رحمت نمی افکند و پاکش نمی کند و برای او عذاب دردناکی است.

نمازهای معصومین

در مورد نماز پیامبر اکرم(ص) گفته شده است: «رسول اکرم(ص) وقتی به نماز می ایستادند رنگ از صورتشان به رنگ خاکستری در می آمد به خاطر ترس از خداوند و سینه یا دلشان صدای مختصری مانند صدای سینة شخص ترسناک،داشت» در کتاب کیمیای سعادت، در این باره آمده است پیامبر اکرم(ص) فرمود: «بسا که نصیب وی از نماز جز رنج و ماندگی چیزی نیست و این، آن بود که به کالبد، نماز همی کند و به دل غافل» و گفت: «بسیار کس بُوَد که نماز بکند و نماز وی شش یکی یا ده یکی بیش ننویسند و آن مقدار نویسند از نماز هر یکی که به دل اندر آن حاضر بود» همچنین در مورد نماز مولی علی(ع)نقل شده است:«علی (ع)وقتی که وقت نماز می شد می لرزید و رنگ چهره اش از ترس خدا تغییر می کرد، پس گفته شد به ایشان که شما را چه شود؟ حضرت فرمودند: وقت اداء امانتی رسیده است، که خدا آن را بر آسمان ها و زمین عرضه داشت و آنها از قبول آن امتناع ورزیدند و از پذیرفتن آن ترسیدند و انسان آن را پذیرفت. پس نمی دانم آیا نیکو امانت را برداشتم یا خیر؟»فاطمه زهرا(س) هنگام نماز از ترس خدا نفس نفس می زد و امام حسن(ع) هرگاه از وضو فارغ می شدند رنگشان تغییر می کرد و وقتی در این مورد از ایشان سؤال کردند، فرمودند:«کسی که می خواهد بر صاحب عرش وارد شود و به خدمت او برسد سزاوار است که رنگ چهره اش دگرگون شود.»مانند همین حالت در مورد امام سجاد(ع) نیز نقل شده است که حضرتش وقتی وضو می گرفتند. رنگ چهره شان زرد می شد از حضرت اطرافیان سؤال کردند: چرا در هنگام وضو این حالت، به شما دست می دهد؟ حضرت فرمودند: آیا می دانید که در مقابل چه کسی می خواهم بایستم؟» و گفته شده که روزی در حال نماز وداء از شانه آن حضرت افتاد. حضرت تا فراغت از نماز آن را به شانه نیفکندند. از علّت این امر، سؤال کردند. امام فرمود:«وای بر تو آیا می دانی که در مقابل چه کسی ایستاده ام؟ به درستی که نماز بنده، جز به همان مقداری که با توجه و حضور قلب و اقبال به خدا باشد از او پذیرفته نمیشود.» و از امام صادق(ع) نیز نقل شده که فرمودند: پدرم هرگاه برای نماز به پای خواست آن چنان بود که گویا شاخه درختی است که بر آنچه باد حرکت دهد حرکتی از خود ندارد.» اینها و دهها نمونه روایت دیگر که در مورد نمازهای معصومین نقل شده است نشانگر این حقیقت می باشدکه برای نماز ارزش فوق العاده ای قائل بوده اند و در به جا آوردن کامل و با شرایط، اهتمام زیادی ورزیدند. و این را از حالات خاصی که در قبل از نماز و در حال نماز برایشان عارض می شد می توان آشکارا دریافت.

رسول خدا(ص) می فرمود تشنه از آب سیراب و گرسنه از غذا سیر می شود ولی من هرگز از نماز سیر نمی شود. حضرت علی(ع) در نماز غرق در توجه به خدا بود به نحوی که اگر تیر از پای حضرت می کشیدند متوجه نمی شد.

نکات قرآن

الف ـ نماز و قرآن

زنده شدن نماز همان زنده شدن قرآن است، زیرا هر نمازگزار مجبور است که در نمازهای هفده رکعتی خود ده بار سوره حمد را بخواند و چون آن سوره مبارکه که هفت آیه دارد قهراً هر روز هفتاد آیه قرآن را می خواند و سوره دیگری را که بعد از حمد می خوانیم نیز چند آیه دارد که اگر فرض کنیم سوره توحید (قل هو الله احد) باشد، پنج آیه خواهد بود کسی که ده بار در ده رکعت این سوره را بخواند می شود پنجاه آیه. بنابراین مجموع آیاتی که نمازگزار باید بخواند در هر شبانه روز یکصد و بیست آیه خواهد بود و تلاوت این تعداد آیه در هر روز، قرآن را از مهجوریت بیرون می آورد. رابطه انسان و قرآن را در جامعه زیاد می کند، بگذریم که بسیاری از اوقات انسان به جای سوره توحید سوره های دیگر را می خواند که آن نیز سبب حفط کردن سوره ها ست. بعلاوه قرآن و نماز بارها در کنار هم آمده است.«یتلون کتاب الله و اقاموا الصلوه»کسی که قرآن تلاوت می کنند و نماز به می دارند. در جاهای دیگر می خوانیم: یمشکون بالکتاب و اقاموا الصلوه» آری قرآن و نماز در کناز هم هستند و هم در درون هم و کسانی که به قرآن تمسّک کرده و نماز به پا می دارند.

ب ـ نماز همتای رهبری است.

در قرآن دو بار کلمه (و من ذرّیتی) بکار رفته است که هر دو بار از زبان مبارک حضرت ابراهیم است. یک بار زمانی که بعد از آزمایشات بسیار سنگین از طرف خداوند به مقام رهبری رسید فوراً از خدا خواست که ذربه من هم رهبر شوند ولی در جواب شنید ظالم رهبر نمی شود (اگر از ذریه تو ظلمی سر زند رهبر نخواهد شد) بار دیگر در دعائی که برای اقمه نماز داشت فرمود: (و من ذریتی). یعنی خداوندا ذریه و نسل مرا نیز از بر پاکننده گان نماز قرار بده. بنابراین در گرفتن مقام رهبری و اقامه نماز ابراهیم کلمه (و من ذرّیتی) را بکار برد معلوم می شود مقام نماز مثل مقام رهبری و همتای آن است.

ج ـ نماز و رحمت

تکرار لغت رحمت هر روز شصت مرتبه وجود دارد در فرد و جامعه رحمت انسانها به جوش می آید و اگر رحمت به جوش آمد کمک ها، محبت ها، تعاون ها، خیر خواهی ها و عفو و گذشت ها ثمره آن خواهد بود.

آمادگی برای نماز

الف ـ نماز و جهت گیری(قبله)

نمازگزار باید روبه قبله بایستد،  هر شبانه روز باید جهت و خطّ خودش را روشن کند، قبله او باید ساده و پاک باشد، قبله و جهت او را باید خداوند تعیین کند نه خودش و نه طاغوت ها، هر مکان و جهتی ارزش قبله شدن ندارد، قبله رمز شناسایی مسلین از دیگران است از این جهت به مسلمین «اهل قبله» می گویند، مسلمانان با  هر سلیقه و تفکر و از هر نسل و نژادی، باید جهت واحدی داشته باشند. اگر مال و مقام هر لحظه دل ما را به سویی می کشد، هنگام نماز باید دل از همه بکنیم و جهت واحدی داشته باشند. اگر مال ومقام هر لحظه دل ما را به سویی می کشد، هنگام نماز باید دل از همه بکنیم وجهت و خط خود را مشخص کنیم. کسی که جسم خود را رو به خانه خدا کند آمادگی آنزا پیدا می کند که قلب و روح خود را متوجه صاحب خانه کند. قبله ما کعبه است، اولین زمینی که برای مردم و عبادت نباشد. خانه ای که همه انبیاء دورش طواف کرده اند، خانه ای که ابراهیم پایه هایش را بالا برده و اسماعیل در کنارش به کارگری پرداخته است، خانه ای که برای همه مردم و برای همیشه باید درب هایش باز باشد و هیچ کسی به هیچ کس در آنجا حق تعرض ندارد و برای همه مقدس و از ملک هر کس آزاد است.

ب ـ وضو

وضو کلید نماز و نماز کلید بهشت است. برای عبادت خداوند مهربان و بجا آوردن نماز، خود را پاکیزه کرده و وضو می گیریم، یعنی به دستوری که گفته می شود دست و صورت خود را می شوییم و باچهره ای شاداب، آماده نماز می شویم. امام رضا(ع)فرمود: «آنکه به عبادت خدای بزرگ میایستد،باید خود را از آلودگی ها پاک کند، از سستی و بی حالی دور باشد، و با وضو، خود را برای سخن گفتن با خدای توانا پاک و آماده سازد»وضو، سبب پاکیزگی بدن و صفای روان آدمی است. در برخی موارد هم باید «غسل» کنیم، یعنی تمام بدن را بشوییم و هرگاه نتوانیم وضو بگیریم یا غسل کنیم باید به جای آن، عمل دیگری به نام «تیمم» انجام دهیم که صحیح می باشد.

ج ـ اذان و اقامه

اذان، شعار توحیدی مسلمانان است. سرودی زیبا، موزون و کوتاه که خداپرستان با شنیدن آن خود را برای راز و نیاز با خدا آماده می کنند. اذان، سرودی که با الله شروع و با الله خاتمه می یابد. اذان، به همه اعلام یم کند که وقت نماز فرا رسیده است و مستحب است قبل از نماز اذان بگوییم. بعد از اذان خوب است اقامه بگوییم تا با گفتن این ذکرهای نورانی برای ملاقات با خدا آماده شویم. اقامه با اذان بسیار شبیه است و اختلاف اندکی دارد.

دـ مسجد

بهترین مکانی را که اسلام برای نماز انتخاب و پیشنهاد کرده است تا همه مسلمانان از پیر وجوان کوچک وبزرگ، مرد و زن، فقیر و غنی، ضعیف و قوی در آن گردهم آیند و خدای بزرگ را پرستش کنند مسجد است. در روایات آمده است: «نماز در مسجد حتی اگر بتنهایی باشد، از نماز جماعت در خانه بهتر است» و نشستن در مسجد به انتظار نماز عبادت است. انسان های با ایمان به مسجد می روند تا با آفریدگار مهربان خود به گفتگو و راز و نیاز بنشینند و از حال هم با خبر شوند و مشکلات یکدیگر را برطرف کنند تا صفا، صمیمیت، همدلی و همبستگی آنان بیشتر و بیشتر شود پس «مسجد» مکان مقدسی است و احترام آن بر همه واجب: یعنی هر نوع بی احترامی به مسجد یا نجس کردن زمین ، فرش، بام و دیوار آن حرام است و هرکس بفهمد که جایی از مسجد نجس شده است باید بی درنگ نجاست را از بین برده و آن مکان را پاک کند.

نکات تربیتی نماز

الف ـ نماز و طبیعت

نماز تنها یک توجّه قلبی نیست، عملی است همراه با مردم و با بهره گیری از طبیعت: باید به آسمان نگاه کرد تا وقط نماز را شناخت، به ستارگان نگریست تا قبله را شناخت، به آن توجه کرد تا پاک و مطلق و حلال و تمیز باشد، به خاک دقّت کرد تا برای سجده و تیمّم شرایط لازم را داشته باشد. عبادات الهی بدون طبیعت نمی شود. رسول اکرم(ص) سحرها به آسمان و ستارگان نگاه می کرد و فکر می کرد و می گفت: «ربّنا ما خلقت هذا باطلا» پروردگارا اینها را بیهوده خلق نکردی بعد به نماز می ایستاد، فکر در طبیعت یکی از راههای خداشناسی است. سعدی می گوید: «هر نفسی که فرو می رود. ممّد حیات است و چون برآید مفرّح ذات،پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمتی شکری واجب»آری اگر نفس فرو نرود زندگی نداریم، اگر بد نگرد باز هم زندگی نداریم. ولی امام صادق(ع) می فرماید: در هر نفسی هزاران نعمت در کار است (نه دو نعمت) زیرا برگ، در نفس کشیدن انسان سهم دارد. اگر گیاهان کربن ها را تبدیل به اکسیژن نکنند چگونه نفس بکشیم؟ بلکه در هر نفسی نهنگ های دریا شریکند زیرا هر شبانه روز میلیون ها حیوان ریز و درشت در اقیانوس ها می میرند که اگر نهنگ ها آن ها را نبلعند و دریاها را پاکسازی نکنند آبها بدبو و فاسد می شوند و اگر آب ها فاسد شود تنفّس برای انسان مشکل خواهد شد. توجه می کنید که برای یک نفس کشیدن ما هم برگ درختان و هم نهنگ اقیانوس ها باید همکاری کنند، حیف که ما از اسرار هستی غافلیم! در اسلام فکر در طبیعت بزرگترین عبادتها است، فکر در خاک و آب و آسمان و گیاهان، ولی در نماز مقدار و شیوه بهره گیری از طبیعت محدود است، مردان حق ندارد هنگام نماز از طلا و ابریشم استفاده کنند، پوشیدن لباس تکبّر با تواضع در درگاه خداوند سازگار نیست. خوردن و آشامیدن هنگام نماز با روح عبادت سازگار نیست، سجده بر زمین خاکی عبادت است ولی در سجده بر خوردنی ها و آشامیدنی ها، شکم پرستی مطرح است به خداپرستی، توجه به طبیعت صحیح است نه غرق در طبیعت شدن، طبیعت آیه و علامت و فلش برای عبور است نه توقفگاه و غرقاب، آب دریا برای آن است که کشتی روی آن حمل شود نه آنکه آب در داخل کشتی وارد شود تا همه را غرق کند، خورشید برای آن است که انسان از نورش بهره گیرد نه آنکه به نورش خیره شود تا کور گردد.

ب ـ نماز و یاد شهداء

بهترین چیزی که سجده بر آن سفارش شده خاک کربلا و تربت امام حسین(ع) است. امام صادق(ع) هنگام سجده پیشانی را بر خاک کربلا می گذاشت.1 برای همراه داشتن تسبیح تربت امام حسین(ع) نیز روایاتی وارد شده است2 تا آنجا که همراه داشتن آن مثل گفتن سبحان الله است و سجده بر مهر آن سبب کنار رفتن پرده ها و قرب بیشتر به ذات مقدس اوست.

ج ـ نماز و ادب

کسی که صدای اذان را بشنود و بی تفاوت باشد نسبت به نماز یک نوع بی ادبی کرده است. در اسلام به ما سفارش شده که در نماز با ادب بایستیم، دست ها روی ران ها، بدن آرام، نگاه ها به محل سجده، لباسها نو و تمیز، همراه با بوی خوش و معطّر باشد و اگر با جماعت هستیم از سایرین جلو و عقب نیفتیم و خود را هماهنگ دیگران و مردم کنیم، مقام امام نگهداریم، قبل از او کاری را انجام ندهیم به رکوع و سجود نرویم و بهتر است حتی قبل از کلام امام، ذکر نماز را به زبان جاری نکنیم. به رکوع و سجود نرویم و بهتر است حتی قبل از کلام امام، ذکر نماز را به زبان جاری نکنیم. مجموعه این دستور العمل روحیه ادب و اطاعت را در انسان تقویت می کند، آن هم ادبی بر اساسارزشهایی چون: شناخت، محبّت، تواضع و ادب در برابر کسی که اهلیت دارد، نه تملق، نه خود باختگی، نه وارداتی، نه تشریفاتی و نه متملقانه و بی محتوا. در حدیث است: کسی که سجده نماز را با سرعت انجام می داد حضرت رسول(ص) فرمود:گویا کلاغی نوک به زمین می زند. دـ نماز و روح بزرگ

انسان در نماز خداوندی را حمد و سپاس می کند که تمام هستی را تربیت می کند. سرچشمه تمام رحمت ها و برکات است و مالک روز قیامت است کسی که حمد و ثنای خود را نثار این وجود مقدس کند هرگز حاظر نیست در برابر قدرت ناچیزی ستایش کند.

---

1 ـ وسائل، جلد 3، ص608

2 ـ وسائل، جلد 3، ص 608

نماز و تشریفات

در روایات اسلامی می خوانیم که امامان ما برای نماز لباس مخصوص داشتند، لباس شرف یابی به حضور خداوند به خصوص نماز عید و جمعه را با لباس مخصوص برگزار می کردند. در نماز باران سفارش شده که امام جماعت لباس خود را وارونه بپوشد تا نشانة تذلل و خشوع بیشتری باشد. پارچه ای همانند حوله (هنگام نماز) بر دوش اندازد و این دستورها به ما نشان می دهد که حال نماز یک سری آداب و تشریفات مخصوص به خود دارد. نه تنها نماز بلکه هر امر مقدسی. موسی(ع) هم برای گرفتن آیات تورات نیز باید چهل شبانه روز مراسم و مناجات هایی در کوه طور داشته باشد. نماز یک پر از معنوی است که بدون آمادگی های همه جانبه امکان ندارد، تمام آداب و شرایط و احکام نماز را بتوان نشانة اهمیّت آن دانست و آن را به یک آداب رسمی همراه با تشریفات ویژه تشبیه کرد امام رضا(ع) لباسی را که در آن یک میلیون رکعت نماز خوانده بودند به «دعبل» شاعر انقلابی که بیست سال فراری دستگاه بنی عباس بود و در سنّ حدود 90 سالگی بعد از نماز صبح شهید شد جایزه دادند و مردم شهرستان قم برای خریداری آن لباس پول ها دادند ولی «دعبل» آن را نفروخت.

آثار و فواید فردی اجتماعی نماز

آنچه مسلم است نمازی که در اسلام اینقدر ارزشمند و با اهمیّت است آثار و فواید زیادی هم از نظر فردی و هم از نظر اجتماعی دارد که ما در اینجا به چند مورد از این فواید و آثار اشاره می کنیم:

الف ـ نماز حافظ تعادل در برابر خوبی و بدی است:

نماز عامل سازنده ای است که پایداری و مقاومت انسان را در فراز و نشیبهای زندگی حفظ می کند و نمازگزار در مقابل هر خیر و شر، خوبی و بدی، خویش را حفظ نموده و به هر بادی نمی لرزد. از این رو می بینیم خداوند در قرآن وقتی طبیعت دنیا پرست انسان را تبیین می کند و خصوصیّات آن را بیان می کند، بلافاصله نمازگزاران را از آن استثناء کرده و آنان را از این رذائل منزّه می داند.1

ب ـ نماز بهترین بازدارنده از فحشاء و منکر است:

«اقم الصلوه ان الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر و لذکر الله اکبر»2 نماز را بپادار که نماز (انسان را) از کارهای زشت و ناپسند باز می دارد» طبیعت نماز به گونه ای است که انسان را به یاد مبدأ و معاد می اندازد که این دو، بهترین ضامن اجرایی برای خودداری از کارهای زشت و ناپسند و انجام کارهای شایسته است، یعنی انسان وقتی به نماز می ایستد، تکبیر می گوید، خدا را از همه چیزی بالاتر و برتر می شمرد، به یاد نعمت های او افتاده حمد و سپاس او می گوید و او را به رحمانیّت و رحیمیّت می ستاید، به یاد روز قیامت می افتد، اعتراف به بندگی او کرده و از او یاری می جوید، راه راست یعنی راهی را که پیامبران و صدّیقین و شهیدان و صالحان رفته اند.»3 طلب می کند و از راه آنانی که مورد خشم خدا واقع شده و گمراهند به خدا پناه می برد.(مضمون سوره حمد) بعد برای خدا «رکوع می کند  و در برابر او پیشانی عبودیّت بر خاک می نهد و غرق عظمت و بزرگی او می شود و خود برتربینی و خودخواهی را فراموش می کند. آنگاه شهادت به یگانگی او می دهد و گواهی به رسالت پیامبر(ص) می دهد.

بر پیامبرش درود می فرستد و از خداوند در خواست می کند که او را در زمرة بندگان صالح خود قرار دهد. مسلماً جنین انسانی که هر روز چند بار این مضامین را تکرار کند در قلب و روح او جنبشی بسوی حقّ و پاکی و جهشی بسوی تقوا پیدا می شود او از کارهای زشت دوری کند منتهی هر نمازی به همان اندازه که از شرایط کمال برخوردار باشد، تأثیر در این بازداشتن دارد. ممکن نیست کسی نماز بخواند و هیچ گونه تأثیری در او نبخشد، یعنی هر چند نمازش صوری باشد نهی از فحشاء و منکر، سلسله مراتب دارد.

ج ـ نماز عالی ترین عامل تزکیه و تهذیب نفس است:

نماز در میان عبادات دیگر در تزکیه انسان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. نماز محو کننده ی گناهان است به دلیل آیه قرآن که می فرماید:«انّ الحسنات یذهبن الّسیئات»1 «بدستی که نیکی ها، بدکاری ها را از بین می برد»

د ـ نماز نمودی از وحدت و یگانگی، امّت بزرگ است:

زیرا مسلمانان در وقت معیّن رو به جهت و قبله واحد با تشریفاتی خاص در صفوفی منظّم و یکپارچه، خداوند را پرستش می کنند تا بدین وسیله اتّحاد و یگانگی خود را در قالب امّتی که با ریسمان عبادت همه را به یکدیگر پیوند زده و متحد ساخته، نشان دهند. هـ ـ نماز برترین وسیله استعانت و کمک خواهی است که از پیشگاه خداوند بوسیله آن استمداد می نماییم.

نماز وسیله ای است که انبیاء(ع) و اولیاء الهی در رفع هر مشکلی و دفع هر شرّی و دورماندن از هر دشمنی به آن متمسّک می شدند چنانکه حضرت صادق(ع) می فرمایند:«هرگاه به شما غصّه ای از غصّه های دنیا روی آورد مانعی ندارد که وضو گرفته داخل مسجد شوید پس دو رکعت نماز بخوانید و دعا کنید و رسول خدا(ص) هرگاه غمگین می شدند به نماز پناه می بردند و علی(ع) هرگاه چیزی او را دلتنگ می کرد به نماز پناه می برد. آری نماز انسان را به قدرت لایز الی پیوند می دهد که همة مشکلات برای او سهل و آسان می شود همین احساس، سبب می شود که انسان در برابر حوادث، نیرومند و خونسرد باشد. انسان وقتی در برابر وقایع و حوادث سخت و مشکلات طاقت فرسا قرار می گیرد و نیروی خود را برای مقابله با آن ها ناتوان می بیند، نیاز به تکیه گاهی دارد که از هر جهت نامحدود و بی انتها باشد. نماز، او را با چنین مبدئی مربوط می سازد و با اتّکاء به او می تواند با روحی مطمئن و آرام امواج سهمگین مشکلات را در هم بشکند و با یاد خدا و تقرّب به او به هدفی که می خواهد برسد.

---

1 ـ شاهد این سری آیاتی از سورة معراج است.

2 ـ عنکبوت/46

3 ـ اشاره به آیه 71 نساء

1 ـ سوره هود/114

چرا نماز بخوانیم؟

قرآن یکی از اسرار نماز را یاد خداوند ذکر می کند«اقم الطلوه لذکری»[1] نماز را به خاطر یاد من به پادار بلکه یاد بزرگتر خداست«و لذکر الله اکبر»[2] زیرا انسان در زندگی این جهان با توجّه به عوامل غافل کننده، نیاز به یادآوری و تذکر دارد به این معنی که زندگی بشود دریای بی پایانی است که بدون یاد خدا گمراه کننده است و بشر را به غرقاب می کشاند و این موجود که در کوتاهترین مدّت، خدا را از یاد می برد و مسئولیت خویش را فراموش می کند. آیا نباید اوقات معیّنی به هدف و مسیر صحیح زندگی خود توجّه نماید؟ علاوه بر این که انسان در مسیر زندگی خود استقلالی نداشته و باید از آفریدگار خود کمک گیرد. بدین جهت باید وسیله ای باشد تا در این فاصله های مختلف زمانی خدا و رستاخیز و دعوت پیامبران و هدف آفرینش را به یاد او آورد و از غرق شدن در گرداب بی خبری و غفلت حفظش نماید و نماز این وظیفة مهم را عهده دار است. انسان، صبحگاهانکه از خواب برمی خیزد، خوابی که از همه چیز جهان او را بیگانه کرده، برنامه زندگی را می خواهد شروع کند. قبل از هر چیز به سراغ نماز می رود و قلب و جان خود را با یاد خدا صفا می دهد و از او یاری می گیرد و آماده سعی و تلاش توأم با پاکی و صداقت می گردد. باز هنگامی که غرق کارهای روزانه شد و مدّت زمانی گذشت چه بسا میان او و یاد خدا جدایی افتد وقت نماز ظهر می شود به سراغ نماز و راز ونیاز با معبود می رود تا اگر گرد غفلت بر قلب او نشسته آنرا شستشو دهد و همین طور نماز عصر و مغرب و عشاء. نکته قابل توجه این است که در آیه ای خداوند می فرماید: نماز را بپادار تا یاد من باشی امّا در جایی دیگر یاد خودش را آرامش بخش دلها اعلام می کند «الّا بذکر الله تطمئن القلوب»[3] و آیات پایانی سوره فجر، خطاب به جانهای آرامش یافته می گوید: «یا ایّها النّفس المطمئنه ارجعی الی ربّک راضیّه فادخلی فی عبادی و ادخلی جنّتی» ای نفس قدسی مطمئن و دل آرام (به یاد خدا) امروز به حضور پروردگارت بازآی که تو خشنود(به نعمتهای ابدی او) و او راضی از (اعمال نیک) توست بازآی و در صف بندگان خاصّ من درآی و با خشنودی در بهشت (رضوان) من داخل شو. حال اگر این آیات را کنار هم قرار دهیم در می یابیم که نماز، یاد خدا را در انسان زنده می کند، یاد خدا نفس مطمئنّه را به او می دهد و نفس مطمئنّه هم او را به مقام بندگان خاصّ و بهشت جاوید رهنمون می کند و شاید همین امر را بتوان رمز تکرار نمازها در طول شبانه روز، پنج مرتبه دانست. وقتی از پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) وقتی از فلسفه نماز می پرسند حضرت بیست و پنج حکمت برای وجوب نماز ذکر می نماید.«نماز از شوایع دین است، و رضای خدا در نماز است، راه انبیاء به سوی خدا می باشد. برای نمازگزار، دوستی فرشتگان، هدایت و ایمان، نور و معرفت و شناخت خدا، تشخیص حقّ از باطل، برکت در رزق و روزی، و راحتی بدون و سلامت آن و کراهت و ناراحتی شیطان می باشد. و نماز، سلاح مؤمن علیه کافر و موجب اجابت دعا و قبول اعمال است و زاد و توشة مؤمن علیه کافر و موجب اجابت دعا و قبول اعمال است و زاد و توشة مؤمن در دنیا برای آخرت می باشد. نماز نماز شفیع نمازگزار در نزد ملک الموت، مونس در قبر، بستر نیکو در زیرش و پاسخ نمازگزار برای نکیر و منکر می باشد. نماز بنده در محشر، تاجی است برسر او و موجب نور انیّت صورتش، لباس برای بدنش و سایر وحایل بین او و آتش جهنّم است. نماز، حجّت و برهان خوبی بین او و پروردگارش بوده موجب نجات بدنش از آتش جهنّم و جواز عبور از صراط و موجب فتح و گشایش در بهای بهشت به سوی او می باشد و مهریة حو را لعین و بهای بهشت است. به وسیله ی نماز، بنده به درجه عالی و والا می رسد، زیرا نماز، تسبیح و تحلیل و تمجید و تکبیر و تمحید و تقدیس الهی است. نماز،قول حق و دعوت به سوی حقّ می باشد[4] دقّت در مفاهیم بلندی که در این دو روایت آمده است، به خوبی نشانگر فلسفة وجوب نماز می باشد و ویژگی هایی از فلسفة نماز ذکر شده که دربارة دیگر عبادات ذکر نشده است و یا دارای این همه اهمیت نیست. یکی دیگر از دلایل و اسرار تشویع فرضیة نماز «تکریم و تعظیم خداوند» بزرگ است که شایسته و سزاوار عبادت و پرستش است، یعنی بر انسان لازم است، ولی نعمت خویش را شناخته و در مقابلش تواضع کند و جبین خود را به خاک بمالد و فرمانبرداری و اطاعت او را موجب عزّت و عظمت خویش بپندارد و هیچ گونه مخالفتی در پیشگاه با عظمتش ننماید از این رو حضرت علی (ع) در پیشگاه خدا اینگونه راز و نیاز می کنند («الهی هذه صلاتی صلیّتها لالحاجه عنک الیها و لارغبه منک فیها الّا تعظیماً و طاعه و اجابه الی ما امرتنی به، الهی ان کان فیها خلل او نقص من رکوعها او سجودها فل اتواخذنی و تفضّل علیّ با القبول و الغفران » «خدایا! این نماز من است که در پیشگاه تو به جا آوردم نه به خاطر نیازی است که تو به آن داری و نه به خاطر میل و رغبتی است که تو به آن داری بلکه برای بزرگداشت و پذیرش فرمان توست که به انجام آن مرا فرمان داده ای. خدایا! اگر نماز من عیتی داشته یا کمبودی در رکوع و سجود آن است پس مرا بازخواست مکن و بر من با پذیرش و آموزش خود، عنایت و لطف بفرما.»

---

1ـ سوره طه/14                 2ـ سوره عنکبوت/44

 

 

3 ـ سوره رعد/28               4 ـ خصال شیخ صدوق/491