سبک شمردن نماز

در اسلام از یک سو به اقامه نماز و محافظت و مداومت بر آن تأکید بسیار زیادی شده است; از سویی دیگر سبک شمردن نماز و تأخیرش از وقت فضیلت آن(اول وقت) به شدّت مورد مذمّت و نکوهش شارع مقدّش قرار گرفته است که این مهم را به خوبی می توان از آیات و روایات متعددی دریافت. به طور مثال قرآن در سوره «مریم» از گروهی که مکتب انسان ساز انبیاء جدا شدند و پیروانی نا خلف از آب در آمدند سخن می گوید و قسمتی از اعمال زشت آنها را برشمرد و می گوید: «بعد از آنها فرزندان ناشایسته ای روی کار آمدند که نماز را ضایع کردند و از شهوات پیروی نمودند که به زودی مجازات گمراهی خود را خواهند دید» در ای که منظور «اضاعة نماز» در انجا ترک نماز است و یا تأخیر نماز و یا انجام دادن اعمالی که نماز را در جامعه ضایع کند؟… مفسران احتمالهای مختلفی داده اند. چنانکه در ذیل آیة مذکور در تفسیر قرطبی آمده است:«این آیه صراحت دارد در این که اضاعة نماز از گناهان کبیره ای است که عقوبتش حتمی می باشد. بنابراین کسی که محافظت بر کمال وضو و رکوع و سجود نکند محافظت بر نماز نکرده و کسی که محافظت بر نماز نکند آن را ضایع کرده است و کسی که نماز را ضایع کند پس او بر غیر نماز ضایع کننده تر است.»در این باره امام صادق(ع) می فرمایند: «بنده زمانی که به وقت خودش نماز بخواند و محافظت بر آن نماید این نماز به صورت نور تابانی جلوه گر شده، می گوید مرا حفظ نمودی خداوند تو را حفظ کند. و اگر نمازش را در وقت خودش نخواند (البته بدون عذر و علت) و محافظت بر آن ننماید نمازش به صورت یک چهرة تاریک در آمده می گوید خدا ترا ضایع نمود همچنی زداده از امام باقر(ع) نقل می کند که آن حضرت فرمودند:«نمازت را سبک نشمار زیرا پیامبر(ص) هنگام رحلتشان فرمودند:از امّت من به حساب نمی آید کسی که نمازش را سبک بشمارد»در اینجا پیامبر اکرم (ص) سبک شمارنده نماز را جز امّت خود به حساب نمی آورند. از این بالاتر رسول اکرم(ص) در جایی دیگر می فرمایند:«نمازتان را ضایع نکنید پس اگر کسی نماز خویش را ضایع کند با قارون و هامان محشور می گردد و حق است بر خداوند که او را با منافقین وارد جهنم نماید پس وای بر کسی که محافظت بر نمازش نکند»در قیامت امید و آرزوی همه ما شفاعت پیامبر(ص) و خاندان گرامیش(ع) می باشد بنابراین نباید به نمازمان با دید بی توجهی و بی اهمّیتی برخورد نماییم چرا که در این صورت از این نعمت بزرگ «شفاعت»محروم می شویم. و شاهد صادقی که بر این مدّعا می توانیم اقامه کنیم،توصیه و سفارشی است که امام جعفر صادق(ع) در آخرین لحظات عمر شریفشان خطاب به خویشان و نزدیکانشان فرمودند:«هرگز به شفاعت ما نمی رسد کسی که نمازش را سبک بشمارد.ونیز در مورد استخفاف به نماز ز راه می گوید از امام باقر(ع) شنیدم که فرمودند:«پیامبر در مسجد بودند ، مردی وارد شد. پس مرد نماز خواند اما آن گونه شایسته بود رکوع و سجودش را به جا نمی آورد(سریع نماز خواند). رسول خدا(ص) فرمودند مانند کلاغ منقار به زمین می زند اگر بمیرد در حالیکه اینگونه به نمازش بی اهمیّت است)بر دین غیر محمّد(ص)مرده است.»و در لسان روایات، کسی که از ارکان و واجبات و قیام و قعود و رکوع و سجود نمازش بدزدد،دزدترین دزدها معرفی شده است چنانکه حضرت علی (ع) می فرمایند:«دزدترین دزدها کسی است که از نمازش بدزدد یعنی واجباتش را به پایان نرساند»هر چند در این باره روایات زیادی از ائمه معصومین نقل شده است امّا به همین چند روایت اکتفاء نموده و مبحث را با روایتی از حضرت زهرا(س) خاتمه می دهیم که در آن حضرتش از پدر بزرگوارشان رسول اکرم (ص) می پرسند:مکافات مردان و زنانی که به نماز بی اعتنا بوده و آن را سبک شمارد و بی اعتنایی نماید به پانزده خصلت (مکافات در دنیا و آخرت)مبتلا گردد.شش مکافات و بلای آن در دنیا گریبانگیرش می شود، سه بلا هنگام مردن، و سه بلا در قبرش، و سه عقوبت در هنگامی که از قبر در هنگامی که از قبر خارج می گردد. اما شش آفتی که در دنیا به آن مبتلا می گردد این است که: 1ـ خداوند برکت را از عمرش بر می دارد.2ـ خداوند برکت را از روزیش برمی دارد3ـ خداوند نورانیّت سیمای صالحین را از صورتش می گیرد.4ـ هر عمل شایسته ای که انجام دهد پاداشی ندارد.5ـدعایش به آسمان بالا نمی رود.(مستجاب نمی شود)6ـاز دهای خیر مؤمنان و شایستگان بهره خیری نخواهد بود و امّا سه مکافاتی که در دم مرگ دامنگیرش می شود عبارتند از:1ـ با ذلّت و خواری می میرد. 2ـ با حالت گرسنگی می میرد3ـ با حالت تشنگی می میرد که اگر تمام آب های جهان را به کامش بریزند عطش او برطرف نمی شود. و امّا سه بلایی که در داخل قبر گرفتارش می شود عبارتند از:1ـ خداوند فرشته ای را در قبر بر او می گمارد که او شکنجه اش کند.2ـ با فشار قبر گرفتار می شود3ـ قبرش تاریک و ظلمانی می شود و اما سه بلایی که در قیامت به آنها گرفتار می شود این است که: 1ـ خداوند فرشته ای را براو می گمارد که او را به صورت بر روی زمین می کشد، در حالی که همة مردم او را می بینند.2ـ از او به سختی حسابرسی می کنند3ـ خداوند به او نظر رحمت نمی افکند و پاکش نمی کند و برای او عذاب دردناکی است.